Patrząc na różnice w zużyciu energii przez różne części świata, widzimy, że różnice są ogromne i dość trwale się utrzymują. Przyjrzyjmy się wykresowi.
Cóż on pokazuje? Świat Zachodu (OECD) [jasnoniebieska linia na wykresie] pół wieku temu konsumował prawie 7-krotnie więcej energii na mieszkańca niż reszta świata. Ta proporcja zmieniła się dzisiaj do 3,5-krotności, czyli można powiedzieć, że pozostała część świata nadrobiła zaległości. Jednak jest to pewne zniekształcenie perspektywy.
Jeśli odejmiemy od pozostałego świata Chiny, proporcje wyglądają nieco gorzej dla tej reszty świata linia zielona]. Pół wieku temu Zachód zużywał 5,5-krotnie więcej energii, dzisiaj zużywa "jedynie" 4,5-krotnie więcej. Postęp jest, ale niezbyt imponujący, jak na pół wieku.
Chiny są tym czynnikiem, który tak zniekształcał perspektywę. Chiny pół wieku temu były energetyczną pustynią - Chińczyk [żółta linia] zużywał 17 razy mniej energii niż człowiek Zachodu, znacznie poniżej średniej nie-zachodniego świata. Dzisiaj - niewiele mniej niż połowę. Postęp ogromny, wzbudzający podziw, zmuszający Hegemona do ruchów na skalę "Asian Pivot". Wszyscy z podziwem patrzą, jak Państwo Środka nadrabia cywilizacyjne zaległości, jak dogania bogaty Zachód. Energia jest tego dobrym wskaźnikiem, by ocenić ten ruch, szczególnie na pierwszym etapie - industrializacji, która się w Chinach dokonuje.
Na wykresie dodałem też czerwoną linię, która obrazuje historię energetycznych potrzeb Polski. Nasz kraj miał swój "chiński moment" znacznie wcześniej. W latach 60. i 70. doganiał zachodni świat, rozwijając się szybciej niż on, odrabiając (jak dzisiaj Chińczycy) cywilizacyjne zaległości. Byliśmy blisko - jeśli w 1965 r. kraje Zachodu zużywały o 47% energii więcej na mieszkańca, to w 1980 r. (szczycie naszych energetycznych potrzeb) - zaledwie o 17%. Blisko. W 1981 r. spadliśmy o 11%, potem podnieśliśmy się jeszcze w 1987 r, a później ... jak widać na wykresie. W 2000 r.zużywaliśmy 2 razy mniej energii niż OECD, dzisiaj tylko 72% mniej. "Chiński moment" się skończył.
Patrząc na te pół wieku, można je rozwojowo podsumować takim wykresem:
Chiny przez ten czas zwiększyły prawie 10-krotnie zużycie energii, świat rozwijający się - o 165%, jednak po odjęciu Chin zostaje już jedynie 71%. Świat - 57%, Zachód o 40%, a my - skromne 20%. Energetycznie cofnęliśmy się do roku 1970.
Zużycie energii nie jest jedynym wskaźnikiem rozwoju, ale dzisiaj może być lepszym nawet niż PKB. Nie jest też najlepszym, ale jednak pewnym wskaźnikiem poziomu życia jest. Ale jest doskonałym wskaźnikiem poziomu rozwoju przemysłu, szczególnie dla krajów "późnej industrializacji", które musiały nadrabiać zaległości do Zachodu. Dzisiaj nie musimy nic nadrabiać. Jesteśmy Zachodem.
- - -
dane: BP Statistical Review
